Tìm hiểu về các tác nhân gây đốm trắng trên tôm nuôiNguyên nhân xuất phát từ thời tiết thay đổi thất thường, vùng nuôi tôm bị ô nhiễm đã dẫn đến sự xuất hiện của bệnh đốm trắng trên tôm nuôi. Khi ao nuôi mới xuất hiện dịch bệnh đốm trắng này người nuôi cần nhanh chóng có phương án xử lý phù hợp để tiêu diệt mầm bệnh, tránh tình trạng lây lan. Bài viết dưới đây xin chia sẻ tới bà con nuôi tôm chi tiết về các tác nhân gây đốm trên tôm nuôi cũng như cách phòng, điều trị bệnh. Mời bà con theo dõi. ==> Bà con nuôi tôm nên biết về nguyên liệu vi sinh trong nghề nuôi tôm . 1. Nguyên nhân và biểu hiện của bệnh đốm trắng trên tôm nuôi - Nguyên nhân gây bệnh đốm trắng trên tôm nuôi Nhận định của các nhà khoa học, nguyên nhân dẫn đến bệnh đốm trắng trên tôm nuôi là bởi virus hoặc vi khuẩn gây nên, bệnh này thường có tốc độ lây lan cực nhanh và mức độ gây hại cho tôm cũng như giá trị kinh tế là rất lớn. Thời gian xuất hiện bệnh thường là từ tháng nuôi thứ hai trở đi trong quá trình nuôi, đây là thời điểm mà lượng chất thải của tôm nuôi bắt đầu xuất hiện nhiều làm cho môi trường nước ao trở nên ô nhiễm khiến cho tôm bị stress; mầm bệnh đốm trắng có thể đã ủ trong tôm hoặc thâm nhập từ bên ngoài vào thông qua nguồn nước nhiễm bẩn hay bởi các loại ký chủ trung gian có trong ao (cua, còng, cáy, chim..). Khi những tác nhân này gặp thời thiết thuận lợi ( thời tiết thay đổi thất thường) sẽ là cơ hội cho các loại virus hay vi khuẩn phát triển mạnh mẽ gây nên dịch bệnh cho tôm nuôi. - Biểu hiện của bệnh đốm trắng trên tôm nuôi. Biểu hiện của bệnh đốm trắng khi nguyên nhân là do virus gây ra (White Spot Syndrome Virus - WSSV): tôm bị bệnh sẽ có biểu hiện như: hoạt động kém, đột ngột ăn nhiều rồi bỏ ăn sau đó, lờ đờ ở mặt nước hay bị dạt vào bờ. Khi quan sát ở vỏ tôm thấy xuất hiện nhiều đốm trắng ở vị trí giáp đầu ngực, các đốt bụng thứ 5, 6 hoặc lan ra toàn thân, một vài trường hợp tôm cũng xuất hiện dấu hiệu đỏ thân. Bệnh đốm trắng xuất hiện với tốc độ nhanh chóng, chỉ ngay sau 3 - 10 ngày tôm sẽ chết hàng loạt vài tỉ lệ chết cao, nhanh. - Biểu hiện của bệnh đốm trắng khi nguyên nhân là do vi khuẩn gây ra (Bacteria White Spot Syndrome - BWSS): Với nguyên nhân này khi mới nhiễm khuẩn tôm vẫn hoạt động bình thường (vẫn ăn mồi, lột xác và chưa nhận thấy các đốm trắng xuất hiện trên tôm). Song, trong quá trình lột xác của tôm sẽ bị chậm lại và tôm chậm lớn. Khi tình trạng bệnh nặng, tôm sẽ không chết hàng loạt mà chỉ chết rải rác, hầu hết thân tôm bị đóng rong, mang bị bẩn. Thời điểm này quan sát tôm mới nhận thấy sự xuất hiện của các đốm trắng mờ đục mang dáng hình tròn nhỏ trên vỏ và khắp cơ thể tôm. Nguyên nhân dẫn đến bệnh đốm trắng ở tôm nuôi 2. Cách phòng và điều trị bệnh đốm trắng ở tôm nuôi Phòng tránh và điều trị bệnh đốm trắng ở tôm nuôi - Trường hợp đối với ao chưa bị bệnh Người nuôi tôm cần lưu ý thường xuyên cập nhập các thông tin về tình trạng, diễn biến dịch bệnh dịch tại địa phương để nhanh chóng có các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh phù hợp. Trường hợp vùng nuôi ở địa phương đã xuất hiện dịch bệnh đốm trắng mà ao nuôi của nhà mình chưa xuất hiện biểu hiện của dịch bệnh thì các hộ nuôi tôm nên sử dụng các biện pháp xử lý như sau: Tuyệt đối không nên đến địa điểm phát dịch, hạn chế cho người đi lại các ao tôm, nếu nhất thiết phải vào ao tôm thì cần thay quần áo mới và lội, nhúng qua bể nước đã khử trùng (Chlorine, formol 5%). Dùng vôi bột (CaO) để rải khử trùng khắp xung quanh bờ ao, đắp chặt các cống cấp cũng như thoát nước. Sử dụng lưới quây xung quanh bờ ao để ngăn chặn sự xâm nhập của các loại cua, còng, cá… vào trong ao, dùng dây căng và lắp cáchình nộm để chim cò không vào ao. Hạn chế tối đa việc thay nước ao, kiểm tra tất cả các yếu tố về môi trường xung quanh ao nuôi để phát hiện cũng như điều chỉnh kịp thời điển hình như các biện pháp: tăng cường quạt khí, xiphông đáy ao, điều chỉnh ổn định nồng độ pH, nồng độ kiềm trong ao. Song song đó cần tăng cường bổ sung các loại: Vitamin C, men vi sinh, chất khoáng, thuốc bổ và vi lượng vào thức ăn của tôm giúp cho tôm có sức đề kháng tốt hơn. Trường hợp nhận thấy nước ao có màu trà đậm thì cần nhanh chóng kiểm tra thấy lượng Vibrio trong nước tăng vượt ngưỡng thì nên khử trùng nước ao bằng TS B52, SDK… Sau đó, phải bón ngay chế phẩm vi sinh để phục hồi lượng vi khuẩn có lợi trong ao. Thường xuyên thực hiện việc kiểm tra sức ăn của tôm trong nhá, vó để có sự tinh toán, điều chỉnh thức ăn phù hợp. - Trường hợp ao đã bị bệnh Khi phát hiện ra tôm nuôi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh đốm trắng ( một số tôm lập lờ quanh bờ ao) thì người nuôi cần nhanh chóng vớt tôm ra khỏi ao. Sử dụng SDK diệt khuẩn với tỉ lệ 2lít/1000m3 nước, Oxyxanhletomine với tỉ lệ 1,5kg/1000m3 nước đánh vào ao. Sau 2h thì đánh TS 1001 với liều dùng có tỉ lệ2 lít/1000m3 nước + Bet-to-gane 2 lít/1000m3 nước phối hợp với việc cho tôm ăn TS 1001 liều cao tần suất 5 lần/ngày và liều dùng là 70ml/kg thức ăn, mỗi ngày cho tôm ăn 3 lần. Để chặn đứng sự xâm nhập và lan rộng virus gây bệnh đốm trắng để khống chế cơ hội bùng phát dịch bệnh khắp ao, người nuôi tôm cần tăng cường sức đề kháng cho tôm bằng việc sử dụng Vitamin C. Xử lý môi trường bằng phương pháp sử dụng TS B52 vào thời điểm buổi sáng, buổi chiều thì dùng Zeo bột để thực hiện việc lắng lọc nước chuẩn bị cho hôm sau xử lý đáy bằng việc sử dụng men vi sinh Hatico.s liều cao hỗ trợ vi sinh vật có lợi sinh sôi, phát triển và tôm nuôi nhanh chóng hồi phục. Sự kết hợp theo hướng dẫn trên sẽ tăng cường sức đề kháng cho cơ thể cho tôm cũng như làm suy yếu đồng thời giảm sự phát triển virus. * Lưu ý: Trường hợp tôm nuôi bị bệnh thì tất cả các yếu tố môi trường đã thay đổi như: Tảo sụp, nồng độ kiềm, nồng độ pH giảm thấp... Vì lẽ đó khi tiến hành điều trị bệnh người nuôi nên kết hợp với việc cải tạo môi trường. Đối với những ao mà tôm nuôi bị bệnh đốm trắng thì không nên nóng vội thực hiện việc cải tạo để nhanh chóng thả nuôi ngay. Thời điểm lý tưởng là sau khi cho ao nghỉ từ 1,5 đến 2 tháng. Lúc này nguồn bệnh đã dứt và việc tái tạo môi trường đáy sẽ hiệu quả. Thời gian cho ao nghỉ thì có thể nuôi thả cá rô phi vì cá này sẽ hỗ trợ diệt hết các ký chủ trung gian chứa mầm bệnh còn sót lại. Với bài viết này, hi vọng bà con nuôi tôm có thêm những kiến thức bổ ích về bệnh đốm trắng ở tôm nuôi để có thể phòng tránh tối đa sự xuất hiện của căn bệnh này. Chúc bà con vụ mùa bội thu.